تنباکو
تنباکو یا توتون، گیاهی با برگهای پهن است که در اصل به آمریکای شمالی و جنوبی رشد میکرد و امروزه در سراسر جهان کشت میشود. به برگهای خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم تنباکو میگویند. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگهای خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگهای برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ و یا ریختن آنها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آنها انجام میشود.[۱]
این گیاه به طور معمول یک تا دو متر رشد میکند، برگهای آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که با موهای بلند و نرم پوشیده شده است و دارای شیرهٔ چسبنده ای است.
در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، و استعمال تنباکو را از سرخپوستان آموخت، از نظر سرخپوستان تنباکوگیاهی مقدس بود و آنها را با عالم ارواح ارتباط میداد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد وبه اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۲]
این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحده ی آمریکا است.
آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می رسد که واکنش بین و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند (مثل فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، (TSNAs)، فنول ها و بسیاری دیگر.[۳]
محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت های تنباکو شد. بیش از 70 نوع گیاه تنباکو در خانواده ی نیکوتین) به افتخار ، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال 1559 این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار فرستاد، بر این مادّه نام گذاری شد.[۴]
مصرف تنباکو توسّط 1.1 میلیارد نفر تجربه شده است، یعنی تقریباً 1/3 جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ 5.4 میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تفییر مانده یا کاهش داشته است، امّا در کشورهای در حال توسعه مانند ایران در حال افزایش است.[۵]
ریشه
کلمه ی اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می رسد ریشه در زبان ، 1552)، یا به Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ های تنباکو کوهیبا می گویند.) اطلاق می شود.[۶]
به هر حال کلمات مشابهی در زبان های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال 1410 برای گیاهان دارویی استفاده می شده که از کلمه ی عربی طبق گرفته شده است. این کلمه از قرن 9 به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می شده.[۷]
تاریخچه
توسعه ی ابتدایی
تنباکو از گذشه های دور در مصرف می شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال های 1400 تا 1000 قبل از میلاد، کشت و مصرف می کردند.[۸] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می کردند، و معمولاً آن را در (نوعی پیپ) در بزرگداشت های مقدّس یا مهر و موم معامله می کشیدند.[۹] در چنین مواقعی تنباکو را در همه ی مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می کشیدند..[۱۰] آن ها باور داشتند که تنباکو هدیه ای از طرف خالق است و دود بازدم شده ی آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۱۱]
قبل از توسعه ی نژادهای "لایتر ویرجینیا" و "برلی سفید"، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می کردند، قابل کشیدن در ریه ها نبود.[۱۲] کشیدن دود "ناملایم" تنباکو به درون ریه ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ هایی مانند ) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده است.
محبوبیت
بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می داد.
این افزایش در تولید باعث رشد سریع تا کشف های علمی میانه ی قرن بیستم، شد.
امروزه
پس از کشف های علمی میانه ی قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّه ی دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانه ی شرکت های تولید کننده به دولت های ایالتی و محدودیّت های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می شد.
پرورش تنباکو
روشهای بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.
- تخم تنباکو را باید پیش از کشت با کود و آرد ذرت و پنبه مخلوط کرد.در نواحی گرم، تخمها به پارچه ای پنبه ای پوشیده می شوند ولی در نواحی سرد این کار به وسیله پشم شیشه انجام می گیرد.
- در اکثر نواحی، گیاه در عرض ۶ الی ۱۰ هفته، حدوداً ۲۰ سانتی متر رشد میکند و در طول این مدت ، ۴ تا ۶ برگ روی نشا ظاهر می شود.در این مرحله گیاه آماده انتقال به کشتزار هایی است که از قبل به دقت آماده شده و کود داده شدهاند.
- هنگامی که بوتهها شروع به گل دادن می کنند، نوک هر یک قطع میشود تا برگها کلفت تر و پررنگ تر شوند.۳ یا ۴ ماه پس از قرار دادن نشا در کشتزار، گیاه آماده درو است.
- برای درو دو روش به کار می رود.چیدن برگ رسیده یا بریدن ساقه:
- چیدن برگ رسیده : در این روش، هر برگ به طور جداگانه کنده می شود.هر هفته ۲ تا ۴ برگ از یک بوته برداشته می شوند که این نوع برداشت ، ۵ تا ۸ هفته به طول می انجامد.
- بریدن ساقه : در این روش، پس از بزرگ شدن برگها، گیاه از ساقه چیده می شود.
- بعد از درو کردن، تنباکو به اصطلاح باید حرارت، هوا یا خورشید قابل بهبود یافتن است.
- بهبود با حرارت : در این روش، برگهای سبز تنباکو در یک انبار کاه عایق دار کوچک که توسط بخار، گرم میشود آویزان می شوند.
- بهبود با هوا : این روش برای برگ هایی که به روش چیدن ساقه درو شده باشد، مفید است که باید در معرض هوا قرار گیرد.
- بهبود با خورشید : سایر اشکال تنباکو در مجاورت با نور خورشید بهبود می یابند بدینصورت که باید مقابل خورشید آویزان شوند.
- مرحله نهایی، که به انگلیسی aging نامیده میشود، مرحله مراقبت از برگهای بهبود یافته است که برای جا افتادن برگها و بهتر شدن طعم آنها صورت می گیرد.
نظرات شما عزیزان: